پانصد و هشتاد و سومین برنامه از سری برنامههای سینما تک خانه هنرمندان ایران به نمایش فیلم «ربودهشده» به نویسندگی و کارگردانی مارکو بلوکیو اختصاص داشت. پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی آن با حضور آزاده جعفری(منتقد سینما) برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده سامان بیات بود.
آزاده جعفری در این نشست گفت: امروز میخواهیم درباره آخرین فیلم فیلمساز کهنهکار ایتالیایی، مارکو بلوکیو صحبت کنیم. فیلمی که در جشنواره کن سال گذشته نیز حضور داشت. بلوکیو کارنامه فیلمسازی ۶۰ ساله دارد و از فیلمسازهای بعد از جنگ جهانی دوم و همدوره برتولوچی است. بلوکیو و برتولوچی هر دو مارکسیست بودند و آثارشان درون مایه سیاسی دارد. البته بلوکیو هیچوقت مانند برتولوچی مطرح نشد و آثار کمی از او مخاطب وسیعی پیدا کرد. در واقع بسیاری از آثار بلوکیو هنوز آنطور که باید دیده نشده است. شاید دلیل این اتفاق این باشد که دستهبندی آثارش دشوارش است. خودش نیز میگوید که هیچوقت دوست نداشتم در ژانر خاصی جلو بروم و برای جایزه از جشنواره فیلم بسازم.
او افزود: اگر هر تماشاگری فیلمهای بلوکیو را به طور پیوسته نگاه کند، حتما شباهتهایی در آثار او میبیند.
یکی از مهمترین درون مایههای آثار او خانواده به خصوص خانواده پر جمعیت ایتالیایی است. البته خانواده در آثار بلوکیو اغلب ناکارآمد است. خودش در یک خانواده کاتولیک ایتالیایی بزرگ شده و این موضوع در زندگی و آثاری که ساخته تاثیرگزار بوده است. او همیشه المانهای داستانی را وارد فیلمهایش میکند. شخصیتهای فیلمهای واقعی نیستند اما از تجربه زیست او الهام گرفته شدهاند. در ۸۰ سالگی مستند «مارکس میتوانست صبر کند» را میسازد که درباره خودکشی برادرش است. در آنجا نیز میگوید که چقدر اتفاقات زندگیاش در آثار او تاثیرگزار بوده است.
این منتقد سینما در ادامه بیان کرد: درون مایه دیگری که در فیلمهای بلوکیو وجود دارد و در فیلم «ربودهشده» هم دیدیم، نهاد کلیسای کاتولیک است. بلوکیو از همان فیلم اول خود به نهاد کلیسا حمله کرده است. حتی نمیتوان گفت که آن را نقد میکند، آشکارا به آن حمله کرده و سازشناپذیرانه زیر سوالش میبرد. در فیلم «ربودهشده» که امروز دیدیم نیز به طور مستقیم به شخص پاپ حمله کرده است. او به طور کل همیشه علیهه نهادهای قدرت (چه خانواده باشد و چه دولت و کلیسا) شورش انجام داده و تلاش کرده تا آنها را زیر سوال ببرد. یکی دیگر از دغدغههای بلوکیو تاریخ ایتالیا است. در واقع بلوکیو را میتوان تاریخنگار ایتالیا خطاب کرد. زیرا فیلمهای بسیاری ساخته که آشکارا به موضوع تاریخی میپردازند. در واقع با دیدن فیلمهای او میتوان یک نسل، دوران و… شناخت.
جعفری در ادامه صحبتهایش گفت: فیلمهای او پیچیدگیهایی دارد و همین موضوع سبب میشود تا تماشاگران نسبت به آثارش واکنشهای متفاوتی داشته باشند. فیلم «ربودهشده» که امروز دیدیم، در مورد تعصب مذهبی است و آن را در دینهای یهودیت و کاتولیک به نمایش میگذارد. البته فیلمساز این تعصب را در بخشهای مختلف فیلم نیز به نمایش میگذارد. فیلمساز بر این نکته که چگونه تعصب مذهب میتواند ذهن را شستوشو دهد و حتی معصومیت بچهها را از بین ببرد، تاکید میکند. در واقع فیلم به نوعی داستان معصومیت از دست رفتهای را نیز روایت میکند. فیلم بیشتر روی سختگیری که کلیسا روی بچهها دارد تاکید کرده و به موضوعات دیگر نمیپردازد تا این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گیرد.