نشست «در جست‌وجوی هویت ملی در معماری ایرانی» با سخنرانی پروفسور توماس ماير پنج‌شنبه ٣٠ فروردین در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان ایران پروفسور توماس ماير، معمار و محقق سوئیسی تبار، در این نشست بخشی از پژوهش چهل ساله خود را که برای اولین‌بار در قالب کتاب «راهنمای توریسم معماری ایران» به دو زبان انگلیسی و آلمانی منتشر شده، به گوش علاقمندان و دانش‌پژوهان معماری ایران خواهد رساند.
وی در ابتدای صحبت‌های خود گفت: من به عنوان یک معمار چندان از تاریخ استفاده نمی‌کنم اما به صورت شخصی علاقه زیادی به تاریخ و ارتباط بین معماری با تاریخ و شهرسازی دارم. شما وقتی به یک شهر نگاه می‌کنید، می‌توانید آن را مانند یک کتاب ورق بزنید و بخوانید زیرا لایه‌های مختلفی دارد و این بسیار جالب است. شما وقتی به کشور دیگری نگاه می‌کنید، بسیار دقیق‌تر می‌توانید در مورد تاریخ آن کشور مطالعه کنید. این مساله در مورد ایران که همواره مذهب نقش مهمی در معماری آن داشته، پررنگ است و بیشتر دیده می‌شود. به عنوان مثال در زمان صفویه استفاده از عناصر شهری در قزوین آغاز می‌شود و بعد همان عناصر در اصفهان نیز به کار گرفته می‌شود. شما وقتی به نقشه شهر قزوین نگاه می‌کنید، عناصری همچون ایوان، خیابان، امامزاده و… را می‌بینید که مشابه همین عناصر را در اصفهان هم استفاده کرده‌اند. این بدان معناست که یک خط ارتباطی بین المان‌های شهری این دو منطقه وجود دارد. صفویان با دلایل سیاسی سعی در ساخت مکان‌های مذهبی داشتند. بر همین مبنا نیز ما در اصفهان، بازار را می‌بینید که قطب تجاری شهر است. در سمت دیگری از شهر، قطب سیاسی وجود دارد و روبروی آن هم مسجد شیخ لطف‌الله است که قطب مذهبی شهر محسوب می‌شود.
پروفسور توماس ماير با اشاره به تئوری خود گفت: تئوری من این است که از سال ۱۵۰۱ میلادی این سیر شروع شد و این روند همین‌طور ادامه پیدا کرد اما همیشه بالانسی وجود داشته و یک طرف ترازو همواره سنگینی می‌کند. در واقع گاهی اوقات بخش اسلامی سنگین‌تر می‌شود و بعضی وقت‌ها هم بیشتر توجه‌ها به سمت مباحثی بوده است که به سنت‌ها و گذشته دور ایران برمی‌گردد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: زمانی که از طرف خلفای عربی به سمت کشور ایران آمدند تا دولت ایران را تسخیر کنند، اتفاقات خوبی برای هر دو طرف افتاد. کشور ایران در آن زمان صنعت چاپ نداشت و این سود را از عرب‌ها برد و عرب‌ها هم فرهنگ ایران و سیستم دولتی و مدیریتی ایران را نداشتند و این را از ایران یاد گرفتند. بنابراین به خاطر فرهنگ غنی ایران می‌توانیم بگوییم که تقریباً اکثر اتفاقاتی که در معماری اسلامی وجود دارد، از کشور ایران آمده و دارای فرهنگ ایرانی است.