فیلم مستند «زیارت در مه» در خانه هنرمندان ایران نقد و بررسی شد.
به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، در ادامه برنامههای مستند سینماتک خانه هنرمندان ایران که با همکاری انجمن تهیهکنندگان سینمای مستند برگزار میشود، سهشنبه 13 آذر فیلم مستند «زیارت در مه» به کارگردانی مهدی باقری در تالار استاد شهناز به روی پرده رفت. در ادامه نیز نشست نقد و بررسی فیلم با حضور فرهاد ورهرام، مهدی باقری و پدرام اکبری برگزار شد.
در ابتدای این نشست فرهاد ورهرام، تهیهکننده این فیلم، گفت: مجموعهای 13 قسمتی با عنوان خاطرات روستا ساخته شد که فلسفه آن بر اساس مونوگرافیهای نوشته شده از دهه چهل تا دهه شصت بود. این دوره، دورهی طلایی مونوگرافینویسی در ایران بود. اداره مردمشناسی وزارت فرهنگ و هنر و موسسه مطالعات اجتماعی دانشگاه تهران و بخشهایی از سازمان برنامه در تولید این مونوگرافیها نقش داشتند. ما این مونوگرافیها را جمعآوری کردیم و مونوگرافیهایی که بیشتر شعار سیاسی بودند تا شناخت منطقه را کنار گذاشتیم.
وی ادامه داد: در مجموع حدود 50 مونوگرافی در اختیار داشتیم و بنابر اسناد تصویری موجود، این مجموعه 13 قسمتی ساخته شد که «زیارت در مه» هم یکی از آنهاست. سعی کردیم در این مجموعه تنوع جغرافیای ایران را لحاظ کنیم؛ از بلوچستان تا آذربایجان و کردستان و اصفهان و گیلان و.. اگر این پروژه ادامه پیدا کند، 13 مونوگرافی متعلق به مناطق دیگر را تبدیل به فیلم خواهیم کرد؛ در واقع موزاییکی از سطح ایران خواهیم داشت تا آن خاطرات مونوگرافینویسی از بین نرود و آنها را در قالب فیلم زنده کنیم. سالهاست که نه محققان و نه دانشگاهیان و نه هیچ کسی دیگری حوصله این را ندارند که برای مدتی به مکانی بروند و پروژهای را در طول چند سال پیش ببرند.
پس از آن باقری در توضیحاتی گفت: مسئولان باید پاسخگو باشند که تبدیل یک روستا به «روستای گردشگری» تا چه اندازه کار درستی است. اول دام را از آنها گرفتند و بهرهبرداری محدود آنها از جنگل را لغو کردند و با تبدیل آن به «روستای گردشگری» کاری کردند که ساکنان آن حتی شیر و ماست مصرفی خود را از شهر خریداری کنند. گویا این روستا یک شهرک سینمایی است که تعداد کمی پیرمرد و پیرزن در آن زندگی میکنند و جوانانش به شهر مهاجرت کردهاند. در این روستا اساسا کار وجود ندارد و اهالی آن برای پیدا کردن کار به گرگان و شهرهای اطراف میروند. یک منبع درآمد اهالی روستای زیارت در دورهای، کار ساختمانی بود. کسانی که زمینهای خودشان را فروخته بودند، حالا مشغول کار ساختمانی شده بودند، از جمله در ساختمانهایی که روی زمینهای خودشان ساخته میشد. در فیلم نیز کلیت وضعیت این روستا از حدود پنجاه سال پیش تاکنون را از زبان اهالی روستا میشنویم.
کارگردان «زیارت در مه» افزود: بخشی مهمی از تخریبی که در ایران رخ میدهد، به مساله مالکیت برمیگردد. ما در سرزمینی زندگی میکنیم که زمینهای سکونت و زمینهای قابل کشت و همینطور منابع روی زمین و زیرزمینی آن محدود است. این احساس مالکیت، موجب قدرت اجرایی بدون محدودیت شده است. من در گلستان، مازندران و خور بیابانک کار کردهام. دولتهای مختلف در نقاط گوناگون ایران ابزارهای درونزایی را از دست مردم خارج کرده است. هر منطقه بر اساس ویژگیهای جغرافیایی و فرهنگی میتواند روی پای خود بایستد، اما دولتها در حال یکدستسازی تمام ایران هستند. این یکدستسازی باعث میشود ابزارهای زندگی روزمره هم در کنترل مردم نباشد. الان حتی نان و خوراک روزانه مناطق روستایی هم در شهر تولید میشود. به این ترتیب در آیندهای نزدیک در سرتاسر نقاط ایران با بحرانها و از جمله حرکتهای خشونتبار مواجه خواهیم شد که کسی قار به مدیریتش نخواهد بود.