پانصد و هشتاد و یکمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران، دوشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ به نمایش فیلم سینمایی «تک‌خال در حفره» (محصول ۱۹۵۱) به کارگردانی بیلی وایلدر اختصاص داشت. پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی آن با حضور مهدی خرمدل (روزنامه‌نگار و مستندساز) برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده شهرام اشرف ابیانه بود.
شهرام اشرف ابیانه در ابتدای این برنامه گفت: بیلی وایلدر فیلمساز بسیار بزرگی است. او دو مدل فیلم ساخته است؛ کمدی و جدی. خودش می‌گوید که وقتی حالم خوب بود، فیلم جدی می‌ساختم و وقتی حالم بد بود، کمدی. ولی به هر ترتیب مردم، بیلی وایلدر را بیشتر به خاطر فیلم‌های کمدی‌اش می‌شناسند. اما فیلم‌های جدی بسیار خوبی هم دارد.
مهدی خرمدل در ادامه این نشست گفت: «تک‌خال در حفره» بسیار جلوتر از زمان خود است. به طوری که فیلم همین الان هم کاملا زنده است. در واقع «تک‌خال در حفره» یک فیلم کاملا پیشگویانه است و به همین دلیل همچنان داستان تازه‌ای دارد. در روزنامه‌نگاری اصطلاحی داریم که می‌گوید: «اینکه سگی پای آدمی را گاز بگیرد، خبر نیست اما اگر آدمی پای سگی را گاز گرفت، خبر اتفاق افتاده است.» یعنی اتفاقات روزمره هیچ ارزشی ندارد. شخصیت اصلی داستان نیز در ابتدای این فیلم به این موضوع اشاره می‌کند که اگر خبری نباشد، می‌روم و پای سگی را گاز می‌گیرم. یعنی خودم می‌روم و خبر را می‌سازم. کاری که در ادامه نیز انجام می‌دهد.
او افزود: در زندگی روزمره خودمان نیز، روزنامه‌نگاران بسیاری را دیدم که شبیه این کار را انجام داده و خبر را تولید کرده‌اند. این موضوع بیشتر در مواقعی رخ می‌دهد که موضوعی مورد توجه قرار می‌گیرد. به عنوان مثال در موضوع جنگ ایران و آمریکا، ناگهان مصاحبه‌های بسیاری بیرون می‌آید که همگی درباره این موضوع صحبت کرده‌اند. در صورتی که اگر دنبال کنید، متوجه می‌شوید که بسیاری از این مصاحبه‌ها، سال‌ها پیش با تحلیلگران اسرائیلی و آمریکایی و ایرانی انجام شده است. اما در این مقطع همه آنها را بازنشر کرده‌اند تا بازدید آن را بگیرند.
این روزنامه‌نگار در ادامه بیان کرد: آن زمان که آقای بیلی وایلدر این فیلم را می‌سازد، از سوی مطبوعات آمریکا مورد حمله‌های بسیاری قرار می‌گیرد. به همین دلیل فیلم نمی‌فروشد. بنابراین یکی از دلایلی که بیلی وایلدر شروع به ساختن کمدی‌های دیگری کرد، این بود که آنها بفروشند و او بتواند خسارت کمپانی سازنده را بدهد.
خرمدل در ادامه صحبت‌هایش گفت: فیلم «تک‌خال در حفره» جایزه جشنواره ونیز را برده و کاندید جوایز معتبری نیز بوده است. ولی فیلم آنچنان در گیشه شکست می‌خورد که در میانه کار، کمپانی سازنده، عنوان آن را به «کارناوال بزرگ» تغییر می‌دهد. بیلی وایلدر در خاطرات خود به این موضوع اشاره کرده و می‌گوید که در آن زمان گفتم: «لعنت بر شما؛ این فیلم بهترین اثری است که ساخته‌ام.» خودش به این موضوع هم اشاره می‌کند که «تک‌خال در حفره» تا چه اندازه به مسیر حرفه‌ای‌اش ضربه زده است. زیرا فیلمنامه‌هایی مختلفی داشته که قصد ساخت آنها را داشته است اما بعد از اتفاقات این فیلم، قید آنها را زده است.
او ادامه داد: بیلی وایلدر برایم قابل احترام است، زیرا مانند آقای کوبریک در ژانرهای مختلف فیلم ساخته است. به هر حال کارگردان‌ها و بازیگران کمی در دنیا وجود دارند که چنین ویژگی را داشته باشند. علاوه بر این باید بگویم که بخشی از موفقیت این فیلم به خاطر فیلمبرداری آن است که در عین ساده به نظر رسیدن، بسیار دشوار انجام شده است.
این روزنامه‌نگار در ادامه عنوان کرد: بخشی از فضای فیلم به فضای بعد از جنگ جهانی دوم بر می‌گردد که فضای آمریکا در حال رفتن به سمتی بود که مردم سرگرم شوند. به همین دلیل فیلم جامعه آمریکا را نقد بی‌رحمانه‌ای کرده بود. خیلی از حملاتی که به بیلی وایلدر شد نیز تنها به علت نقد مطبوعات نبود بلکه می‌گفتند تو داوری بی‌رحمانه‌ای نسبت به جامعه آمریکا کرده‌ای و گفته‌ای که آنها آدم‌های پوچی هستند که برای فاصله گرفتن از فضای جنگ، دنبال سرگرمی هستند. به همین دلیل این چنین مورد حمله قرار گرفته است.