پانصد و هفتادمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران دوشنبه هجدهم دی ۱۴۰۲ ساعت ۱۷ به نمایش فیلم «رکود بزرگ» به کارگردانی آدام مک‌کی محصول ۲۰۱۵ اختصاص داشت.
به گزارش روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، پس از نمایش این فیلم، نشست نقد و بررسی آن با حضور خسرو نقیبی (منتقد سینما) برگزار شد. اجرای این برنامه برعهده سامان بیات بود.
خسرو نقیبی در این نشست گفت: بسیاری اسم آدام مک‌کی را راوی آمریکای معاصر گذاشته‌اند. به این معنی که از جامعه کاپیتالیستی و سرمایه‌داری آمریکا به همان شکلی که هست، صحبت می‌کند. سینمای او بسیار به جنس سینمای افشاگرانه‌ای که در دهه ۷۰ آمریکا مرسوم شد، شبیه است. سینمایی که پاچینو و رد فورد ستاره‌های آن بودند. چیزی که آدام مک‌کی در زمانه امروز، به آن مدل از سینمای افشاگرانه اضافه می‌کند، طنزی سیاه و بسیار صریح است. در حالی که در دهه ۷۰ فیلمسازان افشاگری چون کاپولا، سیدنی لومت و…، فیلم‌های افشاگرانه‌ی تلخی می‌ساختند که به مانند تریلرهای سیاسی پر از کنایه بود.
او درباره دلیل این اقدام توسط آدام مک‌کی بیان کرد: در واقع انگار حجم افشاگری‌هایی که در زمانه امروز، در رسانه‌های مختلف مطرح می‌شود، شرایطی را ایجاد کرده که دیگر گفتن این اطلاعات به تنهایی در فیلم کافی نیست. اتفاقی که اینجا می‌افتد، این است که آدام مک‌کی سعی می‌کند تا ثقیل‌ترین مفاهیم را به ساده‌ترین شکل ممکن نمایش دهد. به صورتی که همه‌چیز را تبدیل به شوخی می‌کند. او حتی دیوار چهارم و خط فرضی با تماشاگر را می‌شکند و کاراکترهایش رو به دوربین بسیاری از موارد را برای مخاطبان توضیح می‌دهند. همچنین سلبریتی‌هایی چون مارگو رابی و سلنا گومز را می‌آورد تا پیچیده‌ترین مفاهیم اقتصادی را به ساده‌ترین زبان ممکن برای مخاطب توضیح دهند. این اتفاق به نوعی شبیه کاری است که مایکل مور هم در برخی مستندهایش انجام داده است.
این منتقد سینما در ادامه صحبت‌هایش عنوان کرد: زبان طنزآمیز و کنایه‌آمیزی که آدام مک‌کی در فیلم‌هایش استفاده می‌کند، انگار پیشنهادی است که برای شکل دیگری برخورد کردن با موضوع مطرح می‌شود. او همچنین با استفاده از حرکت دوربین، پیشنهاد دیگری ارائه داده که در مجموع نتیجه آن تصاویر ساده شده‌ای از مفاهیم ثقیل در شکلی است که تماشاگر بتواند آن را بفهمد. این فیلم زمانی که به نمایش درآمد، بسیار سر و صدا کرد و جوایز متعددی گرفت. اما مهمترین خصیصه آن فیلمنامه‌اش بود که جایزه هم برد. البته مهمترین اتفاق این بود که پس از این اثر، مجموعه آثار مشابهی توسط آدام مک‌کی و همکارانش و گروه‌های دیگری تولید شد. به این ترتیب این شیوه تبدیل به یک مدل ساخت فیلم شد.
نقیبی در ادامه گفت: شاید مهمترین ویژگی آدام مک‌کی به عنوان راوی آمریکای معاصر که از آن گفتیم این باشد که مفاهیم سخت جهان سرمایه‌داری را تبدیل به یک مفهوم دراماتیک برای مخاطب عام می‌کند. او به عنوان یک فیلمساز که فیلم الگو ساخته است، این تاثیرگذاری را روی نمونه‌های مشابه و فیلمسازان هم‌نسل خود داشته است.
او همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان کرد: در این فیلم شما با آدم‌های باهوشی مواجه هستید. یکی از ویژگی‌های شخصیت‌های فیلم‌های آدام مک‌کی این است که در آنها آدم‌هایی که جلوتر از زمان خود بودند، نشان داده می‌شوند. آنها متوجه اتفاقی شده‌اند و می‌خواهند جهان را از آن مطلع کنند. آدم‌هایی که از حماقت جمعی در عذاب هستند. در واقع این مدل فیلم، نمونه مدرن سینمای افشاگرانه‌ای است که در گذشته داشتیم.
این منتقد سینما در پایان گفت: در واقع آدام مک‌کی با شوخی‌ها و کنایه‌هایی که نسبت به فیلم‌های مدل خود در سال‌های پیش دارد، در حال گفتن این حرف بوده که این آمریکایی است که خیلی بیشتر از قبل بر جهان سرمایه‌داری و جامعه طبقاتی سوار شده؛ بنابراین دیگر نمی‌شود مانند گذشته قهرمانی راه بیفتد و همه را نجات دهد. آثار او پر از کنایه‌هایی به این شکل است که شما دوست دارید پایان خوب ببینید، شما علاقمندید همه به سزای عملشان برسند ولی آب از آب تکان نمی‌خورد. در نهایت این مردم عام هستند که آسیب می‌بینند.